Tijdelijke brug vormt essentiële schakel in megaproject Terneuzen

Als eind volgend jaar het eerste schip door de Nieuwe Sluis in Terneuzen vaart, kan de Zeeuwse stad met trots zeggen dat het een van de grootste sluizen ter wereld heeft. Het complex is niet alleen een doorgang voor scheepvaart, óók voor wegverkeer van en naar Terneuzen. Voordat de nieuwe permanente wegen klaar zijn, rijdt het verkeer over een tijdelijke brug van Janson Bridging. “De brug is momenteel de enige verbinding om de stad aan de westkant te ontsluiten.”

De bouw van de Nieuwe Sluis is met recht een megaproject. In dat opzicht is de tijdelijke brug, die vijf maanden dienstdoet voordat hij weer wordt afgebroken, een kleine schakel in het geheel. Maar wel een essentiële voor de verkeersafwikkeling. Voorheen reed het verkeer namelijk over de Middensluis, die gesloopt wordt. Die oude route vormde de directe verbinding tussen de 25.000 inwoners tellende stad en de Westerscheldetunnel. Een belangrijke verkeersader. Zonder tijdelijke brug zouden de Terneuzenaren acht kilometer moeten omrijden.

Bij het ontwerp van de tijdelijke brug waren twee factoren doorslaggevend, vertellen Projectcoördinator Bas Mutsaers en Hoofd Site Engineering Koen van Doremaele van aannemerscombinatie Sassevaart – dat de sluis bouwt. Mutsaers: “Ten eerste is de ruimte aan de westzijde beperkt. Daarnaast moest er een oplossing bedacht worden voor de onderbouw van de brug, een manier waarop die te bouwen was in een sluiskolk die volop in uitvoering was.”

78 meter

Van Doremaele: “We moesten in totaal 78 meter overbruggen, van het bestaande wegennet aan de westkant tot de sluiswand van de Nieuwe Sluis aan de oostkant. Voor de aansluiting op de westelijke sluiswand was het wegontwerp een uitdaging. Ten eerste door de beperkte ruimte. Ten tweede omdat het hellingspercentage van de aanloop naar de brug is begrensd op vier procent.” Ook zit er nog een hoogteverschil in de brug omdat de brugelementen verschillen van hoogte (slankheid), De reden hiervoor is dat er een aansluiting op een bestaand kruispunt gerealiseerd moest worden en lange opritten geen optie waren. Hierdoor moest rekening gehouden worden met een hoogteverschil tussen de verbinding van de sluiswanden.

Twee verschillende brugtypen

De oplossing werd samen met Janson Bridging gevonden in een modulair brugsysteem. Deze is 15 meter breed en voorziet in twee rijrichtingen voor autoverkeer en door barriers gescheiden fiets- en voetgangersstroken. De brug voldoet aan alle wetgeving (regulier bouwbesluit anno 2023 & Eurocode LM1). De brugoplossing is opgebouwd uit drie deeloverspanningen met brugelementen van verschillende lengtes en twee verschillende brugtypen, een balkbrug en een plaatliggerbrug.

Met deze combinatie is het mogelijk om de totale overspanning te maken op niet meer dan twee steunpunten en met drie overspanningen. Omdat die steunpunten vooraf in de betonnen kolkvloer van de nieuwe sluis geplaatst waren, was er ook geen ruimte voor meer steunpunten. Bovendien vangt deze combinatie het hoogteverschil van de openbare weg tot en met de sluiswand zo op dat het verkeer daar amper hinder van ondervindt.

Speciaal ontwikkelde voeg

Voor deze brug ontwikkelde Janson Bridging speciaal een nieuwe, rubberen voeg. Die zorgt niet alleen voor de aansluiting tussen de korte en lange brugelementen, maar draagt ook bij aan de flexibiliteit van de brug. Van Doremaele: “Deze brug rust op twee plekken op steunpunten van 25 meter lange, stalen buizen. Bij veel bruggen bewegen die steunpunten mee met de rek en krimp van de brug, als gevolg van warmte en kou. Omdat de steunpilaren hier zo lang zijn, is dat zogenoemde pendelen geen optie. De buizen zijn daar niet op berekend.” De rubberen voeg vangt de rek en krimp van de stalen brug nu op en door toepassing van glij-opleggingen wordt horizontale belasting bij de steunpilaren geminimaliseerd.

Flexibel

De engineers van Sassevaart onderzochten bij de start van het project best wat opties voor een tijdelijke brug, zegt Van Doremaele. “We zijn uiteindelijk voor dit tijdelijke brugsysteem gegaan omdat Janson Bridging niet alleen het juiste systeem heeft, maar ook de ervaring en kennis over hoe ze dit soort projecten moet aanvliegen. Dat merkten we heel goed tijdens het hele project. Janson Bridging dacht proactief mee en stelde zich flexibel op.”

Maatwerk

Zoals bij de installatie van de brug in februari van dit jaar. Mutsaers: “Voordat de tijdelijke brug gelegd kon worden, moesten eerst de nieuwe sluisdeuren en basculebrug van het buitenhoofd geplaatst worden. Dat werk werd vanwege de weersomstandigheden een paar keer uitgesteld. Daardoor moest ook Janson Bridging wachten met haar werk. Maar daar paste Janson elke keer een mouw aan, door zelf te schuiven in haar planning. Daardoor liep ons werk geen onnodige vertraging op. Wat dat betreft is niet alleen de brug maatwerk van Janson, maar leverde ze dat tijdens het gehele traject.”

De Nieuwe Sluis kan zich meten met het Panamakanaal en de grootste sluizen in Antwerpen en IJmuiden.

De Nieuwe Sluis van Terneuzen zorgt voor een betere toegang vanaf de Westerschelde naar het Kanaal van Gent en verder. De sluis biedt straks ruimte aan grotere zeeschepen tot 366 meter lang, 49 meter breed en 15 meter diep. De Nieuwe Sluis wordt net zo groot als de sluizen in het Panamakanaal, namelijk 427 meter lang, 55 meter breed en 16,44 meter diep. In 2024 vaart het eerste schip door de Nieuwe Sluis. De Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie is opdrachtgever en de sluis wordt gebouwd door aannemerscombinatie Sassevaart (consortium van BAM, DEME, Stadsbader Contractors, Van Laere en Equans).